Ile godzin można pracować na umowę zlecenie? Wyjaśnienie przepisów Kodeksu cywilnego

Umowa zlecenia, regulowana przez przepisy Kodeksu cywilnego, jest jedną z najważniejszych i najbardziej elastycznych form współpracy na polskim rynku. W przeciwieństwie do umowy o pracę, której czas jest ściśle regulowany przez Kodeks pracy, umowa zlecenia nie nakłada żadnych formalnych ograniczeń dotyczących liczby przepracowanych godzin. Różnica wynika bezpośrednio z prawnej natury obu form zatrudnienia – umowa o pracę tworzy stosunek podporządkowania, natomiast umowa zlecenia opiera się na równości stron i zasadzie swobodnego ustalania warunków. Przepisy Kodeksu cywilnego pozostawiają pełną dowolność stron w określaniu czasu pracy, a jedynym ograniczeniem pozostają wymogi związane z minimalnym wynagrodzeniem, ustalonym od 2025 roku na poziomie 30,50 zł brutto za godzinę. Wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej nie zmienia braku formalnych limitów czasowych, lecz gwarantuje minimalny poziom wynagrodzenia.

Podstawy prawne umowy zlecenia

Regulacje dotyczące umowy zlecenia obejmują artykuły 734-751 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z definicją ustawową, przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do wykonania określonej czynności dla dającego zlecenie. To fundamentalnie różni umowę zlecenia od stosunku pracy, opartego na podporządkowaniu i świadczeniu pracy w określonych godzinach.

Warto podkreślić, że:

• przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące umowy zlecenia nie przewidują godzinowych ograniczeń czasu pracy,
• wynagrodzenie za zlecenie może być ustalane dowolnie, o ile nie jest sprzeczne z minimalną stawką godzinową,
• zleceniobiorca zobowiązany jest do przekazania informacji o przebiegu zlecenia – co może obejmować także ewidencję czasu pracy,
• umowę zlecenia można wypowiedzieć w każdym czasie bez formalnych okresów wypowiedzenia.

Brak limitów czasowych – najważniejsze cechy umowy zlecenia

W umowie zlecenia nie obowiązują żadne ograniczenia dotyczące liczby przepracowanych godzin. Oznacza to brak stosowania norm dobowych, tygodniowych czy miesięcznych charakterystycznych dla standardowej umowy o pracę. Strony umowy mają pełną swobodę w ustalaniu warunków współpracy – zarówno w zakresie liczby godzin, jak i harmonogramów pracy.

Tę swobodę warto zestawić z ograniczeniami, które występują w umowie o pracę:

	Umowa o pracę	Umowa zlecenia
Limity godzinowe	Max. 8 godz./dobę, 40 godz./tydz.	Brak formalnych limitów
Obowiązkowy odpoczynek	Co najmniej 11 godz./dobę i 35 godz./tydz.	Nie dotyczy
Płaca minimalna	Tak	Tylko stawka godzinowa

Autonomia zleceniobiorcy: kiedy, gdzie i jak

Zleceniobiorca posiada dużą autonomię przy wyborze czasu i miejsca realizacji zadania. Ta cecha odróżnia umowę zlecenia od umowy o pracę, gdzie pracodawca wyznacza miejsce oraz godziny pracy.

Warto mieć na uwadze następujące zasady dotyczące swobody zleceniobiorcy:

• może samodzielnie określać, kiedy wykonuje zlecenie – nie musi pracować w systemie zmianowym czy w ustalonych godzinach,
• ma prawo pracować z dowolnego miejsca, chyba że rodzaj zlecenia narzuca konkretne miejsce (np. obsługa wydarzenia),
• elastyczność może być ograniczona wyłącznie szczególnymi wymaganiami zlecenia – nie może wynikać z kontroli zleceniodawcy nad sposobem wykonania,
• narzucenie konkretnego miejsca i godzin pracy przez zleceniodawcę może spowodować przekwalifikowanie umowy przez sąd na umowę o pracę.

Ewidencja czasu pracy i minimalna stawka godzinowa

Wraz z wprowadzeniem minimalnej stawki godzinowej (od 2025 r. 30,50 zł brutto), pojawił się obowiązek prowadzenia ewidencji czasu pracy.

• Obowiązek potwierdzania liczby godzin – strony muszą wspólnie określić sposób potwierdzania liczby przepracowanych godzin (np. lista obecności, raport mailowy);
• Ewidencję prowadzi każda strona – forma jest dowolna, byleby umożliwiała rozliczenie minimalnej stawki i eliminowała niejasności;
• W razie braku ustaleń – przyjmujący zlecenie jest zobowiązany do pisemnego, elektronicznego lub dokumentowego podania liczby godzin przed wypłatą wynagrodzenia;
• Cel ewidencji – służy jedynie rzetelnemu rozliczeniu płac, nie zaś kontroli czasu pracy zleceniobiorcy.

Obowiązek prowadzenia ewidencji nie ogranicza swobody w kształtowaniu czasu pracy. Służy ochronie interesów zleceniobiorcy.

Umowa zlecenia a umowa o pracę – najważniejsze różnice

Rozróżnienie obu rodzajów umów ma zasadnicze znaczenie dla stosowania zasad czasu pracy:

Cechy	Umowa o pracę	Umowa zlecenia
Czas pracy	Ustalony i kontrolowany	Ustalany samodzielnie przez zleceniobiorcę
Podporządkowanie	Tak	Nie – relacja partnerska
Warunki rozwiązania umowy	Regulowane szczegółowo przez Kodeks pracy	Możliwość wypowiedzenia w każdym czasie
Obowiązek urlopowy	Tak	Nie

Przypisanie cech umowy o pracę do umowy zlecenia skutkuje jej przekwalifikowaniem i nałożeniem sankcji finansowych na zleceniodawcę.

Limit godzinowy w umowie zlecenia – kiedy go warto stosować?

Chociaż prawo nie narzuca ograniczeń czasowych, strony mogą wprowadzać własne limity w umowie.

• Ustalanie limitów godzinowych – możliwe i często stosowane przy projektach z określonym budżetem lub oczekiwaniami co do obciążenia czasowego;
• Elastyczność – limit nie powinien ograniczać swobody zleceniobiorcy w wyborze godzin czy rytmu pracy;
• Niewypłacanie wynagrodzenia za nadmiarowe godziny – dozwolone, jeśli jasno określone w umowie i zleceniobiorca jest o tym uprzedzony;
• Możliwość modyfikacji limitu – strony mogą ustalić zasady jego elastycznej zmiany podczas realizacji zlecenia.

W branżach wymagających dużej kreatywności lub pracy zadaniowej, zamiast sztywnych limitów warto rozważyć rozliczenie za wykonane efekty.

Konsekwencje prawne nieprawidłowego stosowania umowy zlecenia

Błędne zastosowanie umowy zlecenia w miejsce stosunku pracy może wywołać szereg sankcji:

• Konsekwencje finansowe – obowiązek dopłaty różnicy w wynagrodzeniu oraz zaległych składek ZUS i podatków,
• Należności za świadczenia – wypłaty za nadgodziny, urlop itp.,
• Kara grzywny – od 1000 do 30000 zł za obejście przepisów prawa pracy,
• Odpowiedzialność odszkodowawcza – możliwość dochodzenia roszczeń przez zleceniobiorcę za nieprawidłową formę zatrudnienia.

Prawidłowe stosowanie umów cywilnoprawnych chroni przed ryzykiem ponoszenia tych konsekwencji.

Nowoczesne wyzwania i trendy na rynku umów zlecenia

Obserwuje się wzrost znaczenia umów zlecenia na współczesnym rynku pracy, szczególnie w dobie popularyzacji pracy zdalnej i elastycznych modeli zatrudnienia.

• Minimalna stawka godzinowa – większa ochrona praw zleceniobiorcy, choć nadal bez prawa do urlopu wypoczynkowego czy ochrony w przypadku choroby,
• Praca zdalna – idealnie pasuje do modelu umów zlecenia, pozwalając łączyć różne aktywności zawodowe,
• Zmiany planowane przez ustawodawcę – od 2026 roku okresy pracy na umowie zlecenia będą wliczane do stażu ogólnego,
• Nowoczesna ewidencja czasu pracy – systemy cyfrowe ułatwiają rozliczanie przepracowanych godzin i dochodzenie wynagrodzenia.

Praktyczne zalecenia: jak prawidłowo stosować umowy zlecenia?

Aby uniknąć problemów prawnych i zapewnić korzystną współpracę, warto stosować się do poniższych zasad:

• Poszanowanie autonomii zleceniobiorcy – nie narzucać godzin i miejsca wykonywania zadań bez istotnej potrzeby,
• Jasne postanowienia umowne – określenie wynagrodzenia, sposobu rozliczeń i dokumentowania czasu pracy,
• Ocena efektów pracy – kontrola powinna dotyczyć wyników, zamiast sposobu wykonywania zlecenia,
• Prowadzenie ewidencji czasu pracy – chroni zarówno zleceniobiorcę, jak i zleceniodawcę,
• Świadomość praw i obowiązków – zleceniobiorca powinien znać swoje uprawnienia i ograniczenia wynikające z cywilnoprawnej formy zatrudnienia.